استاد حسن یوسفیان
آقاي حسن يوسفيان در سال 1347 هجري شمسي، در شهر تهران به دنيا آمد. پس از گذراندن كلاس اول ابتدايي، همراه با خانواده به وطنشان مهدي‌شهر (واقع در استان سمنان) مهاجرت کرد. پس از این‌که دورة راهنمايي را به پایان رساند، در سال 1361 شمسی، تحصیل علوم دینی را آغاز کرد و پس از دو سال به قم آمد.
در دوران جنگ تحمیلى، چند سالی تقریباً ترک تحصیل کرد؛ اما پس از پایان یافتن جنگ، پیشرفت تحصیلی رضایت‌بخشی داشت و در امتحانات سراسری حوزه در سال 1375 شمسی در «پایه دهم» نفر اول شد.
در سال 1373 شمسی در «مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی» پذیرفته شد و دوره کارشناسی را در سال 1376 و دوره کارشناسی ارشد دین‌شناسی (کلام) را در سال 1381 به پایان رساند. از سال 1382 تحصیل در مقطع دکتری در رشته کلام را در دانشکده تربیت مدرس دانشگاه قم آغاز کرد و در سال 1388 از پایان‌نامه دکتری خود با عنوان «بررسی نظریه حقیقت دوگانه از دیدگاه ابن‌رشد و ابن‌رشدیان» دفاع نمود.
کار تألیف و پژوهش را در سال 1375 با نگارش کتاب پژوهشی در عصمت معصومان آغاز کرد. این اثر، پس از چاپ در سال 1378 به عنوان کتاب سال حوزه و نیز کتاب سال دانش‌جویی کشور برگزیده شد. تألیفات دیگر ایشان نیز به لطف خداوند با توفیقاتی همراه بود؛ چنان‌که کتاب عقل و وحی به عنوان پژوهش برگزیده کنگره دین‌پژوهان کشور در سال 1381 و نیز کتاب سال حوزه در سال 1384 انتخاب شده است. پژوهش «باورهای دینی و چالش‌های نو» نیز در سال 1383، اثر برگزیدۀ کنگرۀ دین‌پژوهان شده است.
اکنون ایشان به عنوان عضو هیئت علمی، به کار تألیف و تدریس در مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی اشتغال دارد.
تحصیلات
1. کارشناسی الهیات، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، 1376 ش.
2. کارشناسی ارشد دین‌شناسی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، 1381 ش.
3. دکترای کلام جدید، دانشگاه تربیت مدرس، 1388 ش.
4. سطح 3.
نخصص‌ها
کلام، فلسفه، الهیات و معارف اسلامی.
فعالیت‌های آموزشی (سوابق)
نوع فعالیت           محل همکاری           سِمت           عنوان درس یا فعالیت          تاریخ
1. همکاری، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامى، انجام بروژه‌های تحقیقاتی (کتاب)، عملی ـ پژوهشی، 1/1/1375 تا 2/1/1382.
2. همکاری، مرکز مطالعات حوزه، پاسخ به سؤالات ـ ارزیابی علمى، عملی ـ پژوهشی، 1/1/1380 تا 2/1/1382.
3. همکاری، مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما، همکاری در تهیة مجلة رواق اندیشه شماره‌های 1، 12 و 14 علمى ـ پژوهشى.
4. همکاری، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، عضو هیئت علمى، عملی ـ پژوهشی، 1/1/1375 تا 2/1/1382.
5. تدریس، جامعة المصطفی العالمیة، مدرس، کلام جدید.
6. تدریس، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، مدرس، کلام جدید.
7. تدریس، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، مدرس، تاریخ فلسفه اسلامی.
8. تدریس، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، مدرس، تاریخ تصوف و عرفان.
9. تدریس، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، مدرس، فرق و مذاهب اسلامی.
10. تدریس، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، مدرس، زبان تخصصی.
11. تدریس، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، مدرس، برداشت‌های کلامی از قرآن کریم.
12. تدریس، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، مدرس، فلسفه دین.
13. تدریس، دانشگاه مجازي امام خمينی (ره)، مدرس، منطق.
14. تدریس، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، مدرس، کلام ـ علم امام.
15. تدریس، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، مدرس، کلام جدید، 1/11/1390 تا 1/4/1391.
16. تدریس، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، مدرس، کلام جدید، 1/7/1381.
17. تدریس، مدرسة حجتیه، مدرس.
آثار علمي
1. کتاب‌ها (عنوان، مکان نشر، ناشر، زمان نشر)
أ. کارهای فردی
1. کلام اسلامي؛ شرحی بر کشف المراد؛ دفتر اول: خداشناسي، 1394 ش.
2. دوگانگی حقیقت از دیدگاه ابن‌رشد و ابن‌رشدیان، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خميني (ره)، 1389 ش. (این اثر در چهاردهمین دورة کتاب فصل جمهوری اسلامی (آذر 1389) کتاب درخور تقدیر شناخته شده است).
3. مبانی اندیشه اسلامی (2)، دفتر نشر معارف، 1387 ش. (این کتاب به عنوان متنی درسی برای دانشگاه تألیف شده و دارای ده فصل با عناوین زیر است: تعریف دین، منشأ دین، کارکرد دین در زندگی، عقل و وحی، تجربة دینی، کثرت‌گرایی دینی، نگاهی به مهم‌ترین ادیان جهان، وحی و پیامبری، امامت و رهبری، مرجعیت و ولایت در عصر غیبت).
4. خرقة می‌آلود، انتشارات کتاب طه، 1390 ش.
5. كلام جديد، تهران و قم، سمت و مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خميني (ره)، 1389 ش. (پنج فصل از فصول دوازدگانة این کتاب در سال 1383 پژوهش برتر کنگرة دین‌پژوهان شناخته شده است. این کتاب در سال 1390 به عنوان کتاب سال حوزه معرفی شده است).
6. پرسمان عصمت، قم، مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه، 1380 ش.
7. خردورزی و دین‌باورى، تهران، مؤسسة فرهنگی دانش و اندیشة اسلامی، 1379 ش. (این کتاب با همکاری آقای احمدحسین شریفی تألیف، و چاپ دوم آن در سال 1385 منتشر شده است).
8. عقل و وحي، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشة اسلامي، 1383 ش. (این کتاب با همکاری آقای احمدحسین شریفی تألیف شده و در سال 1381 به عنوان پژوهش برتر کنگرة دین‌پژوهان کشور و در سال 1384 به عنوان کتاب سال حوزه معرفی شده است. چاپ پنجم این کتاب در سال 1386 انتشار یافته است).
9. نياز به دين (از چشم‌انداز امام علي)، تهران، مؤسسة فرهنگي دانش و اندیشة معاصر (كانون انديشة ‌جوان)، 1381 ش.
10. پژوهشي در عصمت معصومان، تهران، پژوهش‌هاي فرهنگ و انديشة اسلامي، 1377 ش؛ (این کتاب با همکاری آقای احمدحسین شریفی تألیف شده و در سال 1378 به عنوان کتاب سال حوزه و کتاب سال دانش‌جویی معرفی شده است).
ب. کارهای گروهی
1. باورهای دینی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، 1386 ش.
2. مباحثی در کلام جدید، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1391 ش.
3. فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی، انتشارات مدرسه ـ وزارت آموزش و پرورش، 1390 ش.
4. درآمدی بر تاریخ فلسفة اسلامى، تهران و قم، سمت و مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خميني (ره)، 1390 ش.
5. درآمدی بر مبانی اندیشة اسلامی (3)، 1382 ش.
6. صحيفة عصمت، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشة اسلامی (كانون انديشة جوان)، 1376 ش.
2. مقالات («عنوان مقاله»، نام نشريه، شماره، زمان نشر)
1. «آموزه ابن‌رشدی وحدت عقل (نفس عاقله) و انکار جاودانگی شخصی»، فصل‌نامة نقد و نظر، ش 59، پاییز 1389.
2. «شریعت، طریقت و حقیقت از دیدگاه صوفیان عارف‌نما»، پژوهش‌نامة اخلاق، شماره 5، پاییز 1388.
3. «انسجام درونی صفات خدا و سازگاری آن‌ها با یک‌دیگر»، معرفت کلامی، ش 2، تابستان 1389.
4. «تفسیرهای گوناگون از دوگانگی حقیقت»، پژوهش‌نامة فلسفة دین، ش 15، بهار و تابستان 1389.
5. «تبارشناسی کلام جدید»، فصل‌نامة معارف عقلی، ش 11، پاییز 1387.
6. «عرفان اسلامی شریعت‌گریز نیست»، ضمیمة خردنامه همشهری، ش 69، سیزدهم مهر 1384.
7. «پیوند دین و اخلاق»، رواق اندیشه، ش 12، آذر 1381.
8. «دین و نیازهای روانی انسان»، رواق اندیشه، ش 10، مهر 1381.
9. «خردگرایی دینی؛ نگاهی نو به دیدگاه معتزله»، معرفت، ش 51، اسفند 1380.
10. «نگاهی به پدیدة وحی»، معرفت، ش 51، اسفند 1380.
11. «نقدی بر یک کتاب (مکتب در فرآیند تکامل)»، فصل‌نامة تاریخ در آینه پژوهش، ش 16.
12. «وحی و انکشاف الهى»، فصل‌نامة نقد و نظر، ش 47 و 48.
13. «امام علی (ع) و مخالفان»، دانش‌نامة امام علی علیه‌السلام، ج 6، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامي، 1380 ش. (با همكاري آقاي احمدحسين شريفي).
14. «برهان شرط‌بندى»، فصل‌نامة نقد و نظر، ش 29 و 30، بهار و تابستان 1382.
15. «اهل ‌بیت از دیدگاه قرآن»، دایرة‌المعارف قرآن کریم، ج 5، 1382 ش.
16. «علم غیب از دیدگاه امام على علیه‌‌السلام»، دانش‌نامة امام علی علیه‌السلام، ج 3.
17. «بعثت و نبوت از دیدگاه امام على علیه‌‌السلام»، دانش‌نامة امام علی علیه‌السلام، ج 3، 1380 ش. (با همكاري آقاي احمدحسين شريفي).
3. داوری پايان‌‌نامه
1. نقد برجسته‌ترین مبانی مدرنیته، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: جامعة المصطفی العالمیة صلی الله علیه و آله، دانش‌جو: محمدعلی صدیقی، 1391 ش.
2. اجتماع حب و بغض مؤمنین از دیدگاه قرآن، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: ولي‌الله سميعی، 1386 ش.
3. امامت از دیدگاه امامیه، زیدیه و آقاخانیه، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: جامعة المصطفی العالمیة صلی الله علیه و آله، دانش‌جو: سیدعنایت‌الله حسینی، 1/ 3/ 1385؛
4. اندیشة تقریب در کافی با تأکید بر ابعاد کلامی، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: محمدعلی جوادی، 5/ 11/ 1388؛
5. اندیشة عصمت از دیدگاه ادیان توحیدی (ابراهیمی)، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: جامعة المصطفی العالمیة صلی الله علیه و آله، دانش‌جو: سیدامجدعلی زیدی، 1/ 1/ 1384؛
6. بررسی پاسخ‌های قرآنی و روایی به مسئلة شرور، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: حسین حجتی آوینی، 7/ 2/ 1390؛
7. بررسی تطبیقی امامت و نبوت تبلیغی، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: علی زمانی قشلاقی، 3/ 8/ 1390؛
8. بررسی تطبیقی عصمت انبیا از دیدگاه شیخ صدوق، سید مرتضی، علامه طباطبایی و علامه عسکری، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: جامعة المصطفی العالمیة صلی الله علیه و آله، دانش‌جو: سیدیعقوب هاشمی، 1/ 1/ 1384؛
9. بررسی شیوه‌های تعامل ائمه با عامه و غلات، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: محمدرضا باقری، 8/ 8/ 1387؛
10. بررسی عصمت اهل ‌بیت ـ علیهم‌السلام ـ در تفاسیر معروف اهل‌سنت (طبری، فخر رازی، زمخشری، آلوسی و رشیدرضا)، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: جامعة المصطفی العالمیة صلی الله علیه و آله، دانش‌جو: گداعلی مرتضی علی مطهری، 1/ 1/ 1384؛
11. بررسی مسئلة رجعت از منظر متکلمان امامیه تا قرن هشتم، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: بهمن رودبندی‌زاده، 29/ 3/ 1387؛
12. بررسی مسئلة عصمت از دیدگاه متکلمان امامیه تا پایان قرن پنجم، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: محمدحسین فاریاب، 5/ 12/ 1386؛
13. بررسی و نقد اصول نظری اندیشة معنوی پائولو کوئلیو، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: حامد حسینیان، 25/ 10/ 1390؛
14. جایگاه امامت از دیدگاه اصحاب ائمه علیهم‌السلام، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: سیدعلی هاشمی، 29/ 7/ 1386؛
15. رابطة بین عمل انسان در دنیا و جزای اخروی آن از دیدگاه علامه طباطبایی، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: محمدحسین جعفری، 26/ 6/ 1387؛
16. رویکرد کلامی هشام بن حکم و نقش او در تدوین کلام شیعی، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: جامعة المصطفی العالمیة صلی الله علیه و آله، دانش‌جو: سیدهاشم هاشمی، 1/ 8/ 1385؛
17. عصمت امامان ـ علیهم ‌السلام ـ از نگاه قرآن و حدیث، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: جامعة المصطفی العالمیة صلی الله علیه و آله، دانش‌جو: محمدحسین رضایی، 1/ 1/ 1384؛
18. علم الهی از دیدگاه غزالی و علامه طباطبایی، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: جامعة المصطفی العالمیة صلی الله علیه و آله، دانش‌جو: محمدابراهیم شهاب، 1/ 7/ 1385؛
19. عوامل پیشرفت اسلام در حجاز و ایران با تأکید بر اخلاق نبوی، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: جامعة الزهراء سلام الله علیها، دانش‌جو: نظرین فاطمه رضوی، 1/ 1/ 1387؛
20. قرآن و فرهنگ عصر نزول، مقطع دکترا، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: حسین فقیه، 8/ 2/ 1389؛
21. مرجعیت علمی اهل ‌بیت، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: جامعة الزهراء سلام الله علیها، دانش‌جو: سکینه مصطفوی، 1/ 1/ 1386؛
22. معنای زندگی از دیدگاه اسلام و بودیسم، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: جامعة المصطفی العالمیة صلی الله علیه و آله، دانش‌جو: معصومی، 30/ 6/ 1389؛
23. مهدویت از دیدگاه تشیع و تسنن، مقطع کارشناسی، دانشگاه: جامعة المصطفی العالمیة صلی الله علیه و آله، دانش‌جو: محمد آصف محسنی، 1/ 1/ 1386؛
24. نقد و بررسی آراء کلامی شیخیه، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: علی‌اکبر باقری، 11/ 8/ 1389؛
25. نقد و بررسی اندیشة تأثیرپذیری متکلمان امامیه قرن چهارم و پنجم از معتزله در عدل الهی، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: سیدمحمد احسانی، 19/ 8/ 1390؛
26. نقد و بررسی تطبیقی الهیات سلبی از دیدگاه ابن‌میمون و قاضی سعید قمی، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: جامعة المصطفی العالمیة صلی الله علیه و آله، دانش‌جو: علی شاه‌فائق؛
27. هدف بعثت انبیا در قرآن، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: جامعة المصطفی العالمیة صلی الله علیه و آله، دانش‌جو: محمدعلی کریمی، 1/ 1/ 1384؛
28. کارکردهای دین در جامعة سنتی و مدرن، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: جامعة المصطفی العالمیة صلی الله علیه و آله، دانش‌جو: امان‌الله فصیحی، 1/ 6/ 1385.
4. مشاور پايان‌‌نامه
1. بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه از شیخ مفید تا فاضل مقداد بر قرآن و سنت، مقطع دکترا، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: محمدحسین فاریاب؛
2. بررسی دیدگاه فخر رازی دربارة توحید افعالی و اختیار انسان، مقطع دکترا، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: سیدمحمد موسوی، 1/ 7/ 1390؛
3. جایگاه و محدودة عقل در اندیشة مولانا، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: جامعة المصطفی العالمیة صلی الله علیه و آله، دانش‌جو: عزیزالله حسن‌زاده، 1/ 1/ 1384؛
4. حب ذات، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: جامعة المصطفی العالمیة صلی الله علیه و آله، دانش‌جو: موسی محسنی، 1/ 1/ 1383؛
5. شفاعت از نگاه متکلمان امامیه در پنج قرن نخست هجری، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: محمدربیع درویشی، 19/ 7/ 1389؛
6. عصمت از دیدگاه فخر رازی و علامه طباطبایی، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: جامعة المصطفی العالمیة صلی الله علیه و آله، دانش‌جو: سیداحسان حسین حسینی، 4/ 2/ 1390؛
7. علم دینی؛ امکان یا عدم امکان، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: سیدمحمدباقر داود الموسوی، 1/ 7/ 1390؛
8. قلمرو علم امام از دیدگاه آیات و روایات، مقطع دکترا، دانشگاه: جامعة المصطفی العالمیة صلی الله علیه و آله، دانش‌جو: سیدعلی هاشمی؛
9. گسترة علم امام در روایات با تأکید بر کتاب کافی، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: محمدحسین شمس‌اللهی؛
10. مسئلة خاتمیت و رابطة آن با امامت، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: محمدرضا پهلوانی، 6/ 4/ 1388؛
11. معنای زندگی در کلام امام علی علیه‌السلام، مقطع دکترا، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: جواد مبلغ (علاماتی)، 16/ 12/ 1388؛
12. نقد و بررسی اندیشه‌های کلامی دیوبندیه، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: محمدطاهر رفیعی؛
13. نقد و بررسی مبانی و دیدگاه‌های اکنکار، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: محمدعلی قائمی‌نسب؛
5. راهنمای پايان‌‌نامه
1. جايگاه عقل در آثار ابن‌تيميه و نقد آن، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: جامعة المصطفی العالمیة صلی الله علیه و آله، دانش‌جو: محمدعارف سعيدي؛
2. گوهر و صدف دین از منظر روایات اهل‌بیت (علیهم‌السلام)، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: معارف اسلامی (نهاد)، دانش‌جو: محمدرضا مولایی؛
3. بررسی شئون امامت و ارتباط آنها با یک‌دیگر، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: کاظم ابراهیمی؛
4. تبیین و تحلیل آرای کلامی ملااحمد نراقی، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاهِ معارف اسلامی (نهاد)، دانش‌جو: علی عزیزخانی، 1/ 10/ 1390؛
5. تفویض امور به ائمه ـ علیهم ‌السلام ـ از منظر متکلمان امامی در پنج قرن اول هجری، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: حمیدرضا مقیمی اردکانی، 1/ 2/ 1389؛
6. ساحت‌های وجودی انسان و تأثیر آن در تبیین حیات پس از مرگ از دیدگاه متکلمان امامیه بغداد، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: مرتضی خوش‌صحبت، 1392 ش؛
7. عدل الهی از دیدگاه امام علی علیه‌السلام، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: جامعة المصطفی العالمیة صلی الله علیه و آله، دانش‌جو: عبدالحسین عرفانی، 1/ 1/ 1385؛
8. فلسفة بعثت انبیا از دیدگاه امام علی علیه ‌السلام، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: جامعة المصطفی العالمیة صلی الله علیه و آله، دانش‌جو: سیدشبیه حیدر حسینی، 1/ 6/ 1385؛
9. تبیین و تحلیل آرای کلامی ملااحمد نراقی، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاهِ معارف اسلامی (نهاد)، دانش‌جو: محمدرضا مولایی؛
10. ماهیت وحی از دیدگاه فلسفة مشاء و کلام امامیه، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: جامعة المصطفی العالمیة صلی الله علیه و آله، دانش‌جو: محمدعلی جوادی، 1/ 6/ 1385؛
11. معادشناسی از دیدگاه خواجه نصیرالدین طوسی و فخرالدین رازی، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: جامعة المصطفی العالمیة صلی الله علیه و آله، دانش‌جو: غلام‌رضا رسولی، 1/ 1/ 1384؛
12. نظریة نصب الهی امام معصوم ـ علیه ‌السلام ـ از منظر اهل ‌بیت علیهم ‌السلام، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: سیداحمد حسینی، 17/ 1/ 1389؛
13. نقد و بررسی بحث امامت در کتاب البراهین فی علم الکلام فخر رازی، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: جامعة المصطفی العالمیة صلی الله علیه و آله، دانش‌جو: اسدالله شفق؛
14. نقد و بررسی تبیین‌های عقلانی ضرورت امامت عامه از دیدگاه فیلسوفان (ابن‌سینا، شیخ اشراق و ملاصدرا) و متکلمان بغداد (شیخ مفید، سیدمرتضی و شیخ طوسی)، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: محمدصادق علی‌پور، 20/ 8/ 1389؛
15. نقد و بررسی دیدگاه نصر حامد ابوزید دربارة چیستی وحی قرآنی، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: جواد گلی، 7/ 6/ 1390؛
16. نقد و بررسی روش‌شناسی کلامی خواجه نصیرالدین طوسی و مقایسة آن با روش کلامی شیخ مفید و شیخ صدوق، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانش‌جو: بهنام ملک‌زاده؛
17. نقد و بررسی شریعت، طریقت و حقیقت از دیدگاه عرفا، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه: جامعة المصطفی العالمیة صلی الله علیه و آله، دانش‌جو: عناب‌علی مفکری، 1/ 10/ 1386.
جزوات درسي
1. برداشت‌های کلامی از قرآن کریم، مقطع کارشناسی ارشد، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)؛
2. تاریخ تصوف و عرفان، مقطع کارشناسی، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)؛
3. تاریخ فلسفة اسلامى، مقطع کارشناسی، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).