سیداکبر حسینی قلعه بهمن

حجت‌الاسلام دکتر سيداكبر حسيني قلعه‌بهمن، فرزند سيدغفار، در سال 1348 در شهر ري به دنيا آمد. تحصيلات كلاسيك خود را تا مقطع سوم راه‌نمايي در شهرهاي خوانسار، قم و قرچك از توابع شهرستان ورامين به پایان رساند. در سال 1362 وارد حوزة علمية ورامين شد و به تحصيل در دروس حوزوي پرداختند. سال 1367 به حوزة علمية شهر ري، و سال 1368 به حوزة علمية قم منتقل شد.

دروس حوزوي را تا مقطع درس خارج گذراند و مدت پنج سال در دروس خارجِ اساتيد بزرگواري (همچون آيت‌الله وحيد خراساني، آيت‌الله فاضل لنكراني و آيت‌الله جوادي آملي) شرکت کرده، بهره‌هاي فراوان برد.

در سال 1371 وارد مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره) شد و دورة كارشناسي الهيات و معارف اسلامي را گذراند. در سال 1376 در آزمون ورودي دورة كارشناسي ارشد رشتة دين‌شناسي مؤسسة مذكور پذيرفته، و در سال 1381 با ارائة پايان‌نامة «واقع‎گرایي اخلاقي در نيمة دوم قرن بيستم» و با نمرة‌ عالي نوزده فارغ ‌التحصيل شد. در سال 1383 در آزمون دكتراي فلسفة دين شركت کرده، در اين دوره نيز پذيرفته، و در تیر ماه 1388 با دفاع از پايان‌نامة خود با موضوع «واقع‌گرايي ديني در قرن بيستم» با نمرة عالي از اين مقطع نيز فارغ ‌التحصيل شد. اين پايان‌نامه ضمن معرفي شدن به عنوان يکي از دوازده اثر برگزيدة سال 1389 حوزة علمية قم، عنوان برترين پايان‌نامة سال حوزة علميه را نيز به خود اختصاص داد.

ایشان در سال‌هاي 1380تا 1381، مدير گروه دين‌پژوهي مرکز مطالعات و پژوهش‌‌هاي حوزة علمية قم بود. از سال 1382 تاکنون به تدريس و پژوهش در مؤسسة امام خميني (رحمت الله عليه) اشتغال داشت. افزون بر این، در مراکز علمي ديگري همچون دانشگاه باقرالعلوم (عليه السلام)، مؤسسة علوم انساني وابستة به جامعة المصطفي، مؤسسة آموزش عالی اخلاق و تربیت اسلامی، مرکز تخصصي تبليغ، دانشگاه اديان، جامعة الزهرا و ... نيز به تدريس مشغول بوده است.

از سال 1383 با تدريس در درس انسان‌شناسي جهت دورة کارشناسي ارشد رشتة اخلاق اسلامي دانشگاه مجازي سازمان مدارس خارج از کشور، وارد فضاي دانشگاه مجازي شد و از سال 1385 با تأسيس دانشگاه مجازي امام خميني (رحمت الله عليه)، به فضل و ياري خداوند متعال کوشید معارف اسلامي و قرآني را از اين مسير به دوست‌داران و علاقه‌مندان ارائه کند و اين مهم تا تير ماه 1391 ادامه داشت.

آثار علمي

أ. کتاب‌ها

1. واقع‎گرایي اخلاقي در نيمة دوم قرن بيستم، قم، مؤسسة امام خميني (ره‌)، 1383 ش.

2. انسان‌شناسي، سازمان مدارس و حوزه‌هاي خارج از کشور، در دست انتشار.

3. منشأ دين (با همكاري آقاي امير خواص)، قم، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه، 1388 ش.

4. درآمدي بر مباني انديشة اسلامي (با همکاري جمعي از نويسندگان)، قم، مؤسسة امام خميني (ره‌)، 1381ش.

5. مقاله‌هاي برگزيدة فلسفة اخلاق، بكر (با همکاري جمعي از نويسندگان)، قم، مؤسسة امام خميني (ره‌)، 1381 ش.

6. باورهاي ديني (با همکاري جمعي از نويسندگان)، قم، مؤسسة امام خميني (ره‌)، 1386 ش.

7. ايمان در سپهر اديان (با همکاري جمعي از نويسندگان)، مؤسسة فرهنگي صهباي يقين، 1384 ش.

8. فلسفة اخلاق (با همکاري جمعي از نويسندگان)، دفتر نشر معارف (نهاد رهبري در دانشگاه‌ها)، 1385 ش.

9. کتاب پلوراليسم ديني (با همکاري محققان مرکز مطالعات و پژوهش‌هاي فرهنگيِ حوزة علمية قم)، بهار 1380.

10. واقع‌گرايي ديني در قرن بيستم، قم، مؤسسة امام خميني (ره‌)، 1390 ش.

ب. مقالات

1. «کاوشي در توصيه‎گرایي اخلاقي»، معرفت، قم، ش 54، خرداد 1381.

2. «تنوع و كثرت واقع‎گرایي‌هاي اخلاقي»، معرفت، ش 61، دي 1381.

3. «واقع‎گرایي و شك‎گرایي اخلاقي»، معرفت، ش 46، مهر 1380.

4. «چالش نسبيت فرهنگي» (با همكاري آقاي امير خواص)، معرفت، ش 32.

5. «اخلاق و حقوق»، رواق انديشه، ش 14، بهمن 1381.

6. «اخلاق محور گفت‌وگوي فرهنگ‌ها»، رواق انديشه، ش 10، مهر 1381.

7. «سعادت در ديدگاه نراقي و ارسطو»، مجموعه مقالات کنگرة فاضلين نراقي، ج 4، قم، 1381 ش.

8. «هرمنوتيک فلسفي ارمغاني جز نسبيت و شکاکيت فرهنگي ندارد»، آسيب‌شناسي مطبوعات، دفتر اول، مرکز مطالعات و پژوهش‌هاي فرهنگي حوزة علمية قم، ج 1، 1381 ش.

9. «حقيقت غايي، رويکردها و نگرش‌ها»، معرفت (ماه‌نامة علمی ـ ترویجی)، ش 88.

10. «آکوئيناس و نظرية تمثيل»، معرفت (ماه‌نامة علمی ـ ترویجی)، ش 111.

11. «اخلاق وضعيت»، معرفت (ماه‌نامة علمی ـ ترویجی)، ش 132.

12. «ويتگتشتاين، ملحد يا خداباور»، معرفت فلسفي (فصل‌نامة علمی ـ پژوهشی)، ش 24، تابستان 1388.

13. «حقيقت غايي در آیين بودا»، معرفت اديان، ش 1، زمستان 1388.

14. «زردشتي‌گري، ثنوي يا توحيدي؟»، معرفت اديان، ش 3، تابستان 1389.

15. «تبیین ماهیت حقایق اخلاقی در عالم وجود»، پژوهش‌نامة اخلاق، ش 9، پاییز 1389.

16. «جستاري کوتاه به بت‌پرستي در جزيرة العرب قبل از اسلام»، معرفت (ماه‌نامة علمی ـ ترويجي)، ش 158، بهمن 1389.

17. «آکوئيناس و تأثيرپذيري وي از انديشمندان مسلمان در پنج راه»، معرفت اديان، ش 5، زمستان 1389.

18. «تنخ، يکتاپرست يا يگانه‌پرست»، معرفت اديان (فصل‌نامة علمی ـ پژوهشی)، ش 8، پاييز 1390.

19. «سنت امداد در قرآن و عهد عتیق»، معرفت اديان (فصل‌نامة علمی ـ پژوهشی)، ش 13، زمستان 1391.

20. «هنر از دیدگاه آیت الله مصباح یزدی»، معرفت فلسفي (فصل‌نامة علمی ـ پژوهشی)، ش 37، اسفند 1391.

21. «هستی‌شناسی کلیات و نحوة شکل‌گیری مفاهیم کلی»، معرفت فلسفي (فصل‌نامة علمی ـ پژوهشی)، ش 40، تابستان 1392.

22. «نقد و بررسی نظریة خطا مکی با تأکید بر دیدگاه آیت الله جوادی آملی»، اسرا (فصل‌نامة علمی ـ پژوهشی)، ش14.

23. «چالش گناه ذاتي از نگاه آگوستين و پلاگيوس»، معرفت اديان (فصل‌نامة علمی ـ پژوهشی)، ش 15، تابستان 1392.

24. «خاستگاه و امکان محبت به دشمن؛ بررسی و نقد نظریة آگوستین», معرفت اديان (فصل‌نامة علمی ـ پژوهشی)، ش 18، بهار 93.

25. «انسان‌شناسي پولس از منظر گناه ذاتي»، معرفت اديان (فصل‌نامة علمی ـ پژوهشی)، ش 20، پاييز 93.

26. «تحليلي بر ساختار نظام اخلاقي در اديان، معرفت اديان (فصل‌نامة علمی ـ پژوهشی)، ش 25، زمستان 1394.

27. «بررسي حقيقت مرگ در دين زردشت»، معرفت اديان (فصل‌نامة علمی ـ پژوهشی)، ش 27، تابستان 1395.

سوابق تدريس‌

1. تدريس در پنج دورة طرح ولايت با موضوعاتي همچون فلسفه، خداشناسي، مبانيِ معرفت ديني، معرفت‌شناسي و ...؛

2. تدريس چندين دوره انسان‌شناسي، در مراکز علمي گوناگون؛

3. تدريس چند دوره كلام بين‌الاديان؛

4. تدريس چند دوره كلام اسلامي؛

5. تدريس چند دوره فلسفة دين؛

6. تدريس چند دوره اديان؛

7. تدريس چندين دوره اخلاق تطبيقي و اخلاق بين‌الاديان؛

8. تدريس چند دوره اخلاق اسلامي؛

9. تدريس چند دوره فلسفة اخلاق؛

10. تدريس چند دوره تفسير موضوعي قرآن کريم؛

11. تدریس فلسفة اسلامی (آموزش فلسفه)؛

12. تدريس چند دوره اخلاق عقلي فلسفي؛

و ... .

پايان‌نامه‌ها (استاد راه‌نما)

1. عقل و دين از ديدگاه غزالي و ملاصدرا، کارشناسي ارشد، جامعة المصطفی العالمیة؛

2. معيار فعل اخلاقي، کارشناسي ارشد، جامعة المصطفی العالمیة؛

3. اخلاق اگزيستانسياليسم با تأکيد بر آرای کرکگور، کارشناسي ارشد، بخش تحصيلات تکميلي بين‌الملل جامعة ‌الزهرا؛

4. بررسي تطبيقي اخلاق اسلامي و بودايي، کارشناسي ارشد، بخش تحصيلات تکميلي بين‌الملل جامعة‌ الزهرا؛

5. اهل ‌بيت و جوان، کارشناسي ارشد، بخش تحصيلات تکميلي بين‌الملل جامعة ‌الزهرا؛

6. اخلاق اسلامي، غايت‌گرا و يا وظيفه‌انگار؟ کارشناسي ارشد، بخش تحصيلات تکميلي بين‌الملل جامعة ‌الزهرا؛

7. کيستي موعود از منظر شيعه و مسيحيت، کارشناسي ارشد، بخش تحصيلات تکميلي بين‌الملل جامعة ‌الزهرا؛

8. علل گسترش اسلام در ايران و حجاز با تأکيد بر اخلاق پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم)، کارشناسي ارشد، بخش تحصيلات تکميلي بين‌الملل جامعة الزهرا؛

9. علل جاودانگي نهضت عاشورا، کارشناسي ارشد، بخش تحصيلات تکميلي بين‌الملل جامعة الزهرا؛

10. حجاب در اديان ابراهيمي، کارشناسي ارشد، بخش تحصيلات تکميلي بين‌الملل جامعة الزهرا؛

11. صلة رحم در آيات و روايات، کارشناسي ارشد، بخش تحصيلات تکميلي بين‌الملل جامعة الزهرا؛

12. بررسي تطبيقي فضايل اخلاقي (ايمان، اميد و محبت) از ديدگاه قرآن کريم و عهد جديد، کارشناسي ارشد، مؤسسة امام خميني (رحمت الله عليه)، عسگر قربانی؛

13. بررسي و نقد بهائيت، کارشناسي ارشد، مؤسسة امام خميني (رحمت الله عليه)؛

14. بررسي ظرفيت‌هاي معنوي زن، کارشناسي ارشد، جامعة الزهرا؛

15. مسئله رنج از ديدگاه اسلام و بوديسم، کارشناسي ارشد، مؤسسة امام خميني (رحمت الله عليه)، 1391 ش؛

16. مديريت خشم در تربيت اخلاقی (با تأکيد بر منابع اسلامی) و مقایسة آن با آموزه‌های روان‌شناختی (با تأکید بر مکاتب شناخت ـ رفتاری)، محسن محمدی صیغار، کارشناسی ارشد، جامعة المصطفی العالمیة، بهمن 1392؛

17. سنت امداد غیبی در قرآن و عهد عتیق، کارشناسي ارشد، مؤسسة امام خميني (رحمت الله عليه)، 1392 ش؛

18. بررسی و نقد آموزة گناه ذاتی در مسیحیت کاتولیک با تأکید بر امامیه، کارشناسي ارشد، مؤسسة امام خميني (رحمت الله عليه)، 1393 ش؛

19. نقش معادباوری بر تربیت اخلاقی از دیدگاه صحیفة سجادیه، کارشناسي ارشد، دانشگاه معارف، 1393 ش؛

20. محبت به دشمن از نگاه شيعه و کاتوليک، کارشناسی ارشد، مؤسسة امام خميني (رحمت الله عليه)، 1393 ش؛

21. بررسي و نقد خوانش نسبي‌انگارانة استاد مرتضي مطهري از نظرية اعتباريات علامة سيد محمدحسين طباطبایي، جامعة المصطفي العالمية (دانشگاه مجازي)، نگار چهل اميراني، پاييز1393؛

22. بررسی تطبيقی متون مقدس اسلام و مسیحیت در رابطه با مسئلة سبک زندگی در حوزة امور اقتصادی و مالی، سطح سه حوزة علمیة قم، صدرا مهربخش، تابستان 1394؛

23. هستی‌شناسی و معنا‌شناسی مفاهیم اخلاقی در جنبش‌های معنوی نو‌پدید با تأکید بر اندیشه‌های دیپاک چوپرا و دونالد والش، کارشناسی ارشد، دارالحدیث، رسول حسن‌زاده، پاییز 1394؛

24. بررسي نظام اخلاقي اسلام و يهود با محوریت قرآن و عهد عتيق، سطح سه حوزة علمیة قم، حسن محموديان نجف آبادي، پاييز 1394؛

25. تبيين مباني و هندسه فضايل و رذايل قوة عاقله در اخلاق اسلامي با تأكيد بر جامع‌السعادات، دانشگاه معارف، آذر قاسمي، بهمن 1394؛

26. راه‌كارهاي مديريت رفتار اخلاقي در راستاي بهبود شاكلة اخلاقي با تأكيد بر آموزه‌هاي قرآن و حديث، دانشگاه قرآن و حديث، مهدي دردمند، بهمن 1394.

پايان‌نامه‌ها (استاد مشاور)

1. انسان‌شناسي از ديدگاه اهل بيت (عليهم السلام) با تأکيد بر نهج‌البلاغه و نقد انسان‌شناسي ليبراليسم و اگزيستانسياليسم، سطح چهار حوزه، آقاي هنرمند؛

2. کمال از نگاه آيت الله مصباح يزدي، آقاي جان‌نثاري، مؤسسة امام خميني (رحمت الله عليه)، 1391 ش.

فعاليت‌هاي اجرايي

1. مدير گروه کلام (دين‌شناسي) غير حضوري تا سال 1387؛

2. دبير ماه‌نامة علمی ـ ترویجی معرفت، ويژه‌نامه‌هاي دين‌شناسي؛

3. مدیر مسئول و جانشین سردبیر فصل‌نامة علمی ـ پژوهشی معرفت ادیان؛

4. ادارة دانشگاه مجازي امام خميني (رحمت الله عليه) تا سال 1391؛

5. ادارة آموزش نيمه‌حضوري وابسته به مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (رحمت الله عليه) تا سال 1391.

پژوهش‌هاي جاري

1. الهیات تطبیقی (1) (حقيقت غایی در ادیان)، (ارزيابی نهایی)؛

2. الهیات تطبیقی (2) (انسان در اديان)، (آماده‌سازی طرح)؛

3. درس‌نامة فلسفة اخلاق، (در حال تدوين).

مقالات ارائه‌شده به کنفرانس‌ها و نشست‌های علمی

1. «اصلاحات از منظر مقام معظم رهبري»، 1378 ش.

2. «سعادت از ديدگاه ارسطو و فاضلين نراقي»، کنگرة فاضلين نراقي، 1381 ش.

3. «رابطة عقل و ايمان از منظر شيعه (به زبان انگليسي)»، کنفرانس شيعه و کاتوليک و شيعه، لندن.

4. «اخلاق يهودي»، همايش درآمدي بر اخلاق در اديان ابراهيمي، 1388 ش.

5. «اخلاق در آیین بودا»، همایش اخلاق در ادیان شرقی، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (رحمت الله علیه)، 1392 ش.

6. «تحليل زبان گزاره‌هاي حاكي از علائم حتمي ظهور»، همايش بين‌المللي مهدويت، قم، 30 و 31 ارديبهشت 1395.

7. شرکت در دوره‌های طرح ضیافت اساتید دانشگاه‌ها به عنوان مدرس، از سال 1390 تاکنون.

درس‌نامه‌ها

1. انسان‌شناسي، سازمان مدارس خارج از کشور، دورة اخلاق؛

2. کلام اسلامي 1، غير حضوري؛

3. کلام اسلامي 2، غير حضوري؛

4. فلسفة دين 2، غير حضوري؛

5. کلام اسلامي، دانشگاه مجازي.

موضوعات در حال پژوهش

1. الهيات تطبيقي؛

2. مسئلة شر؛

3. اديان شرقي.

برنامه‌ها و دروس ارائه‌شده به صورت مجازي

1. انسان‌شناسي، سه واحد، مقطع کارشناسی ارشد؛

2. کلام اسلامي، چهار واحد، مقطع کارشناسی؛

3. معارف قرآن (خداشناسي)، آموزش مجازي جامعة الزهرا.

برنامه‌های رادیویی

بیست و چهار برنامة نقد و نظر در باب رابطة دین با اخلاق در رادیو معارف.